03 Mar Yapay Zeka ile Daha Sağlıklı Bir Yaşam Tarzı Mümkün mü?

Çok yakın gelecekte yapay zeka, daha uzun ve daha sağlıklı yaşamanıza yardımcı olmanın anahtarı olabilir. Tüm sağlık bilgilerinin işlenebildiği – veriler sürekli değişse bile – ve kişiselleştirilmiş yaşam beklentimizin tahmin edebildiği gelişmiş bir bilgisayar çağında yaşıyoruz.

Yapay zeka (AI) ve artırılmış gerçeklik (AR) teknolojileriyle çalışan, kullanıcıların sağlık davranışlarını inceleyen, onlara özel çözümler sunan ve kullanıcıları iyi yaşama teşvik eden mobil sağlık uygulamaları her geçen gün karşımıza çıkıyor.

Makine Öğrenimiyle birlikte ilaç ve biyoteknoloji verimliliğinde büyük ilerlemeler kaydedilmiş durumda.

Teşhis ve patolojiden ilaç keşfi ve epidemiyolojiye kadar, sağlık hizmetlerinin büyük miktarda veriye dayanması, onu yapay zekanın en heyecan verici sınırlarından biri haline getiriyor.

Yapay Zeka Teknolojileri Tıbbi Tanıda İlerlemeyi Nasıl Hızlandırıyor?

Future Healthcare Journal’da yayınlanan en son makaleye göre, yapay zeka, özellikle teşhis ve tedavi önerileri, hasta katılımı ve uyumu ve sağlık hizmetleri iş gücünün idari faaliyetleri için sağlık alanında giderek daha fazla uygulanacak.

Makine Öğrenimi – özellikle Derin Öğrenme algoritmaları – son zamanlarda hastalıkları otomatik olarak teşhis etmede büyük ilerlemeler kaydetti ve teşhisleri daha ucuz ve daha erişilebilir hale getirdi.

Sağlık hizmetlerinde yapay zeka (AI) nasıl uygulanabilir?

Yapay zekanın, hastalık teşhisi gibi temel sağlık bakım görevlerinde insanlar kadar veya onlardan daha iyi performans gösterebileceğini gösteren çok sayıda araştırma çalışması var. Günümüzde algoritmalar, kötü huylu tümörleri tespit etmede radyologlardan daha iyi performans gösteriyor.

Yapay zeka bir teknoloji değil, bunların bir toplamıdır. Bu teknolojilerin çoğu sağlık hizmetleri alanıyla hemen ilgilidir, ancak destekledikleri belirli süreçler ve görevler büyük ölçüde farklılık gösterir.

Makine Öğrenimi, özellikle bir doktorun incelediği teşhis bilgilerinin zaten dijitalleştirilmiş olduğu alanlarda çok yararlıdır.

• BT taramalarına göre akciğer kanseri veya felçleri tespit etme
• Elektrokardiyogramlar ve kardiyak MRI görüntülerine dayanarak ani kalp ölümü veya diğer kalp hastalıkları riskinin değerlendirilmesi
• Deri görüntülerinde deri lezyonlarının sınıflandırılması
• Göz görüntülerinde diyabetik retinopatinin göstergelerini bulmak vb yapay zeka aktif kullanımda.

Yakında daha gelişmiş yapay zeka (AI) teşhisi geliyor. Makine Öğreniminin teşhiste uygulanması yeni başlıyor diyebiliriz. Yine de bilinmesi gereken bir gerçek var ki yapay zeka  doktorların yerini asla almayacak. Hekimlerin pratiğinin ve tıbbi deneyiminin yerini alması şu an mümkün gözükmüyor. 

Yapay zekanın, insanların daha uzun yaşamasına ve hastaneye yatma ihtiyacını azaltmasına yardımcı olmak için genellikle anahtar bir teknoloji olduğu tahmin edilmektedir.

Her şeyden önce, algoritmalar sağlığımız, yaşam tarzımız ve içinde yaşadığımız çevremiz hakkındaki tüm bilgileri bizim için işleyebilir. Böylece biyolojik yaşımızı tahmin edebilir ve sağlıklı kalmak için almamız gereken önlemleri sunabilirler.

Yapay zeka, bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olacak ve yaşlılarda bağışıklık sistemini güçlendirmek için tasarlanmış yeni müdahaleleri belirlemeye yardımcı olacak yaşlanan bir saat oluşturmak için yaşlanma araştırmalarıyla birleştirilmiş durumda. 

Tıpta yapay zeka uygulayan mevcut çözümler

Hem sağlık sektörü hem de yapay zeka hala evrim geçiriyor ve çözülmesi gereken birçok karmaşık sorun olsa da, tıbbi teşhiste yapay zeka zaten geçerli. 

Tıbbi sorunları ele almak için AI kullanan en başarılı çözümler:

IBM’in Watson for Health; iş akışını iyileştirmeye, karar alma sürecini optimize etmeye, sahtekarlığa karşı koruma sağlamaya ve araştırma için uygun maliyetli bir yaklaşıma olanak tanıyan çözümler sunarak klinikleri, devlet programlarını, araştırmacıları ve hastaları güçlendirir.

Google Health, hastaların fitness programlarını ölçmelerine yardımcı olur ve tıbbi durumları, en yakın hastaneler ve ilaç almaları için hatırlatıcılar hakkında bilgi sağlar.

AI-Rad Companion Chest CT, göğüs BT görüntülerini okuyabilen, otomatik ölçümler yapabilen ve tıbbi raporu değerli klinik görüntüler ve ölçümlerle hazırlayabilen Siemens Healthineers’ın yapay zeka destekli bir sağlık çözümüdür.

AI-Pathway Companion, bir hasta hakkındaki tüm verileri toplayarak ve hastalığa özgü yollarda teşhis ve tedavi kararlarını kolaylaştırarak bakım yollarını optimize etmek için oluşturulmuş bir başka Siemens Healthineers çözümüdür.

AI, kliniklerin iş akışlarını daha iyi düzenlemelerine yardımcı olarak, doktorlar için teşhis ve karar verme sürecini basitleştirerek ve hastalar için yaşam tarzında değerli ayarlamalar sunarak tıp endüstrisini zaten dönüştürüyor.

Endüstri liderleri, tıbbi tanıda yapay zekanın kullanılmasına ilişkin mevcut çözümlerin iyileştirileceğini değil, aynı zamanda tıpla yakınlaşmasının yeni yollarının da ortaya çıkacağını tahmin ediyor. Örneğin, yapay zekanın ilaç oluşturma sürecini de hızlandıracağı tahmin ediliyor.

Özet ile; yapay zeka, hastalıkları daha verimli bir şekilde teşhis etmemize, ilaçlar geliştirmemize, tedavileri kişiselleştirmemize ve hatta genleri düzenlememize yardımcı oluyor.

Ama bu sadece başlangıç. Tıbbi verilerimizi ne kadar dijitalleştirip birleştirirsek, karmaşık analitik süreçlerde doğru, uygun maliyetli kararlar almak için kullanabileceğimiz kalıplar olan değerli kalıpları bulmamıza yardımcı olmak için yapay zekayı o kadar çok kullanabiliriz.

Yeşim Mutlu

2021 Şubat, Yüksek Teknoloji Dergisi, 23.sayı Tekno Mutlu’da yer alır.