5G Teknolojisine Hazır Mıyız?

Bu satırları yazarken birçok haber sitesinde “Türkiye’nin 5G yolculuğu İstanbul Havalimanı’ndan başladı.” haberleri posta kutuma düşmeye başlamıştı.

İstanbul Havalimanı’nda Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone Türkiye tarafından 5G teknolojisinin test uygulaması başlarken; 5G altyapı ve üstyapı yatırımlarıyla dijitalleşmeyi herkes için erişilebilir kılacaktır.  

3 büyük operatör 5G teknolojisi için ortak çalışırken Türkiye’nin mobil internet geçmişini de anımsamadan geçmeyelim. 1994 yılında ilk cep telefonuma sahip olduğumda günümüz teknolojisini hayal bile etmemiştim. 2000 yılında ilk mobil internet olan yepyeni bir teknoloji olan 2G ile tanıştık. Bu döneme mobil internet çağının başladığı günler diyebiliriz. 

2009 yılında 3. nesil kablosuz ağı kullanmaya başladık ve bu yeni teknoloji her şeyi değiştirdi. Akıllı telefonlar, uygulamalar, mobil ödemeler, sosyal medya ve daha fazlası. 3G’den sonra hiçbir şey eskisi gibi kalmadı. 

2016 yılından günümüze 4.5G’yi kullanıyoruz. 5G mobil internet aşamasına tamamen geçmek çok fazla zaman alacak gibi görünüyor.

5G nedir?

Wikipedia’ya göre 5G, 5.Nesil Mobil Telekomünikasyon Hizmeti; yeni nesil kablosuz telefon teknolojisidir. Dördüncü nesil teknolojinin yaklaşık 10 katı veri iletim hızı sağlamaktadır. Bu hız kullanılan cihazın kategorisine göre 1 ila 10 Gbps arasında değişebilecektir. 

5G , yıldırım hızında hız, inanılmaz derecede düşük gecikme süresi ve aynı anda çok sayıda bağlantı taşıma kapasitesi vaat ediyor.

5G, veri hızlarında (hangi spektrumun kullanıldığına bağlı olarak) 100 kata kadar artış sağlayacak, 1 milisaniyeyi geçmezse ağ gecikmesi yaklaşımına yardımcı olacak ve aynı anda milyonları birbirine bağlama yeteneği sağlayacak devrim niteliğinde bir teknolojidir. 5G, yalnızca cihazların nasıl bağlandığını değil, aynı zamanda verilerin tüm ağdan nasıl geçtiğini de içerir.Bu geliştirilmiş veri hızları, mevcut 4G hizmeti ile 3-5 dakika süren bir HD filmi 10 saniyeden daha kısa bir sürede indirmenize izin verecektir. Gecikme iyileştirmeleri, kullanıcı hareket ettiğinde günümüzün AR/VR kurulumlarında görülen görsel gecikmeyi ortadan kaldıracaktır.

Gelişen 5G ekosisteminde bizi neler bekliyor? 

Gittikçe daha fazla uygulama daha düşük gecikme süresi, daha yüksek hızlar ve daha iyi hizmet kalitesi talep edeceğinden, 5G, verileri daha hızlı ve kullanıcıya daha yakın işlemek için sistematik olarak uç bilişimi ağ mimarilerine dahil ediyor; 2025 yılına kadar, tüm verilerin %80’inin uçta işlenmesi ve pazarda hizmet sunmanın tamamen farklı bir yolunu getirmesi bekleniyor.

5G ortak ekosisteminin ve ortak veri platformlarının evrimi, yeni hizmetler oluşturmak ve son kullanıcı deneyimini güvenli hale getirmek için değer zincirine daha fazla oyuncu dahil olurken, büyümeyi desteklemek için çok önemli olacaktır.

Kendi kendini süren arabalardan akıllı kampüslere kadar 5G, önümüzdeki on yılda dünyayı şekillendirmeye yardımcı olacak. Bu nedenle telekom hizmet sağlayıcıları, her sektörü etkileyen hızlı pazar ve teknolojik değişimlerin kesiştiği noktada faaliyet göstermektedir.

Otonom araçlar

5G’nin bir özelliği, belirli bilgileri görev açısından kritik olarak belirleme yeteneğidir. 4G’den farklı olarak, 5G’nin kritik sinyallere öncelik vermesine izin verilir ve devam eden diğer “konuşmaları” geçersiz kılabilir. Örneğin bir çarpışma yakınsa, bir ekipmana veya alt sisteme bir e-stop komutu gönderebilir. Bu, otonom araç işletim yapısını destekler, ancak aynı zamanda Cobot’ları güvende tutmak veya bir hatanın ürün açısından maliyetli olabileceği ve süreci yeniden başlatmak için zaman kaybı olabileceği konveyörlerde veya web süreçlerinde acil duruşlar için de uygundur.

İzleme

Birçok kritik ekipman motorla çalıştırılır ve aşırı çalıştırıldığında veya kullanım ömrünün sonuna yaklaştığında, kendi kendine ısınmaya başlayabilirler. Bir üretim tesisi, kritik işlemleri kapsamak ve anormal ısı olaylarını aramak için IR kameralarla donatılabilir. Bu tür arızalar genellikle bir kapatma ile sonuçlanır, ancak bu, izleme için kullanıldığında “güvenli çalışma” veya “güvenli durdurma” işlemine izin verebilir. Ardından hizmet, üretim kesintisini en aza indiren planlı bir kapatma ile programlanabilir.

Artırılmış Gerçeklik/Sanal Gerçeklik (AR/VR)

Bu uygulamalar çok fazla bant genişliği gerektirir ve düşük gecikme süresine (< 1ms) sahip olmalıdır. Bir VR uygulamasında amaç, bir öğretim aracı olarak bir kulaklık veya gözlük kullanmak olacaktır. Bir operatör, test protokolleri, montaj süreçleri veya robot öğretme yöntemleri gibi şeyleri öğrenebilir. Bir üretim ortamını simüle edebilir ve ardından sermaye harcamalarını taahhüt etmeden önce planlandığı gibi çalıştığından emin olmak için simülasyonu çalıştırabilirler. Artırılmış Gerçeklik, VR’ye benzer olsa da, CAD çizimlerine, montaj çizimlerine ve araç çizimlerine grafik biçiminde erişmek için daha iyi bir araçtır. Çoğu üretim tesisi, bu çizimleri üretim sürecinin bir parçası olarak rutin olarak üretecektir. Bu çizimler bir numara aracılığıyla bir araya getirildiğinde, bir montajcı ürün oluşturma sırasında bu çizimleri çağırabilir. 

Yerel internet

Sıfırdan bir projenin veya küçük bir pilot tesisin lüksüyle, bugün yerel bir İnternet oluşturmak için 5G kurulumlarının yüksek bant genişliği ve kablosuz bağlantısı kullanılabilir. Doğrudan yerel bir bağlantı üzerinden erişilebilir. Teoride, sensörler verileri doğrudan buluta veya yerel sunuculara gönderebilir ve ana taşıyıcılar (talimatlarına doğrudan belirli bir konumdan erişebilir. Şu anda, tüm sensörler ve ana taşıyıcılar IIoT düşünülerek tasarlanmamıştır ve bu nedenle iletişim altyapısına sahip değildirler. Ancak bu arada, mevcut ethernet bağlantı standartlarından biri kullanılarak bir tesis inşa edilebilir. 5G teklifi genişledikçe, iletişim adım adım 5G kablosuza geçebilir. 

5G’nin geleceği, işletmelerin, toplulukların ve toplumun geleceği ile ayrılmaz bir şekilde bağlantılıdır. Tüm katılımcıların (telekom operatörleri, ortaklar ve müşteriler) bu geleceğin birlikte gerçekleşmesine rehberlik etme, güvence altına alma ve hızlandırma konusunda bir rol oynaması gerekir.

5G hızla geliyor ve önümüzdeki birkaç yıl içinde tüm özellikleriyle birlikte devreye alınacak. Bir iletişim aracı olarak, şimdiye kadar sahip olmadığımız kadar çok işlevi elimize veriyor. Şimdi asıl soru şu, 5G bizim için hazır olduğunda biz buna hazır olacak mıyız?

Yeşim Mutlu

2022 Eylül, Yüksek Teknoloji Dergisi, Tekno Mutlu 

Yorum yok

Yorum Yazın